Bài đăng quảng cáo đổi tiền mới tràn lan trên mạng xã hội.
Ngày 23.12.2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 22/CT-TTg về tăng cường các biện pháp bảo đảm đón Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm. Trong đó, yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tổ chức tốt công tác điều hòa và cung ứng tiền mặt, đáp ứng nhu cầu tiền mặt cho nền kinh tế cả về giá trị và cơ cấu mệnh giá; bảo đảm an ninh, an toàn kho quỹ; chỉ đạo hệ thống tổ chức tín dụng tổ chức tốt các dịch vụ ngoại hối, tăng cường hoạt động đổi ngoại tệ phục vụ nhu cầu của du khách nước ngoài; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong hoạt động mua, bán ngoại tệ, vàng và thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật.
Điểm a, khoản 5, Ðiều 30, Nghị định 88/2019/NÐ-CP ngày 14.11.2019 của Chính phủ quy định phạt tiền 20 - 40 triệu đồng đối với một trong các hành vi vi phạm thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật. Đây là mức phạt tiền áp dụng đối với cá nhân; mức phạt tiền đối với tổ chức có cùng một hành vi vi phạm hành chính bằng 2 lần mức phạt tiền đối với cá nhân (điểm b, khoản 3, Điều 3, Nghị định 88/2019/NĐ-CP).
Tuy nhiên, bất chấp quy định, vào dịp gần Tết, hoạt động mua bán, trao đổi tiền mới lại hoạt động nhộn nhịp và trở thành cơ hội kiếm tiền cho không ít người. Trên các trang mạng xã hội như facebook, zalo… xuất hiện không ít bài đăng quảng cáo đổi tiền mới với nhiều mức phí khác nhau.
Ở một trang facebook tên P.H có rất nhiều hình ảnh về các loại tiền kèm theo những lời giới thiệu hấp dẫn để thu hút khách như phí đổi thấp, cam kết tiền thật, nguyên series, sẵn sàng giao hàng tận nơi, người đổi tiền được yêu cầu kiểm tra trước khi nhận hàng. Đối với loại tiền mệnh giá 10.000, 20.000, 50.000 đồng thì mất phí 5% trên tổng số đơn hàng cần đổi; loại tiền mệnh giá 1.000, 2.000, 5.000 đồng thì phí 6%.
“Càng đổi với số lượng lớn, mức phí dịch vụ càng được chiết khấu “phải chăng”. Nếu bạn có nhu cầu chỉ cần báo mệnh giá, số lượng tiền mới cần đổi, sau một ngày chúng tôi sẽ giao tiền. Càng cận Tết, mức phí càng cao và có thể không còn để đổi” - chủ tài khoản facebook P.H nói.
Đổi tiền qua mạng có thể gặp rủi ro.
Trong vai người có nhu cầu đổi tiền mới, chúng tôi liên hệ với một tài khoản zalo có tên H.N.T. Theo lời quảng cáo của chủ tài khoản, tuỳ vào mệnh giá và số lượng tiền đổi sẽ có mức phí khác nhau. Đối với khách đổi tiền có giá trị từ 10 triệu đồng trở xuống sẽ có mức phí như sau: loại tiền mệnh giá 100.000 đồng có phí đổi 5% trên tổng số tiền; loại tiền mệnh giá 50.000 đồng có phí đổi 5%; 20.000 đồng phí đổi 7%; còn tiền mệnh giá 10.000 đồng có phí đổi 8%. Riêng đối với các loại tiền có mệnh giá từ 5.000 đồng trở xuống sẽ có phí đổi dao động từ 9-12% trên tổng số tiền.
Nếu đổi tiền có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên sẽ được giảm phí từ 3-5% tùy từng mệnh giá, riêng đối với những tờ tiền mệnh giá càng nhỏ phí sẽ càng đắt. “Khách chỉ cần chốt đơn hàng và báo trước một ngày, số lượng bao nhiêu cũng có. Cam kết tiền thật, mới 100%, liền series, giao nhanh khắp các tỉnh, thành trong cả nước” - tài khoản H.N.T nói.
Ngoài dịch vụ đổi tiền mới, một số trang website chuyên đổi tiền, sàn giao dịch điện tử, hội nhóm trên mạng xã hội còn quảng cáo các loại tiền liên quan hình tượng con mèo tượng trưng năm Quý Mão 2023. Phí đổi phụ thuộc vào mệnh giá và số lượng mà khách hàng yêu cầu, đặc biệt với những tờ tiền có series đẹp chi phí đổi càng cao.
Trên website V.T.T quảng cáo tờ tiền in hình hổ của các nước với nhiều mức giá khác nhau bao gồm tiền giấy và tiền kỷ niệm. Tờ 100 Macao Patacas in hình mèo có số series ngẫu nhiên có giá 30.000 đồng/ tờ; đối với số series đẹp có giá bán khá cao dao động từ 300.000 - 350.000 đồng. Tiền mèo thần tài được làm trên chất liệu nhựa dẻo mạ vàng có giá 30.000 đồng. Tiền 50 Bolivares Venezuela in hình mèo có giá 50.000 đồng. Tiền 2 USD mạ vàng hình con mèo có giá 180.000 đồng, còn tờ 1 triệu USD mạ vàng hình con mèo giá 99.000 đồng.
Bên cạnh đó, website này còn rao bán loại tiền của các nước khác nhau mang nhiều ý nghĩa như thuận buồm xuôi gió, mua may bán đắt, mã đáo thành công. Cụ thể, 100 rupial Indonesia mang ý nghĩa thuận buồm xuôi gió có giá 50.000 đồng, còn 5 rufiyaa Maldives cũng mang ý nghĩa thuận buồm xuôi gió sẽ có giá 150.000 đồng, tờ 5 Colones của Costa Rica mang ý nghĩa mua may bán đắt có giá 150.000 đồng; tờ 500 Som Uzbekistan mang nghĩa mã đáo thành công có giá 50.000 đồng; thếp 100 tờ tiền Phật Campuchia có giá 300.000 đồng…
Chị Yến Nhi (ngụ thị xã Hòa Thành) cho biết, năm nay, gia đình chị dự định sẽ đổi một ít tiền 2 USD mạ vàng hình mèo để lì xì những người thân thiết trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới. “Tôi chọn loại tiền này để lì xì vì nó vừa độc đáo, vừa ý nghĩa, mọi người có thể giữ làm kỷ niệm” - chị Nhi nói.
Tuy nhiên, người dân có nhu cầu đổi tiền dịp cận Tết có thể đối mặt với hàng loạt rủi ro như bị đổi thiếu tiền, sử dụng tiền bất hợp pháp, không rõ nguồn gốc hay thậm chí là tiền giả. Khi bị nhận tiền giả, người đổi còn gặp rủi ro khi phải chứng minh nguồn gốc tiền đó từ đâu mà có. Anh Q.H (ngụ huyện Châu Thành) cho biết, năm trước, do có nhu cầu đổi tiền để lì xì ngày Tết, anh đã nhờ người bạn giới thiệu cho một chổ đổi tiền uy tín. Sau khi thương lượng giá cả, anh H đã chuyển khoản trước để đổi một xấp 20.000 đồng, mức phí 5% cho bên cung cấp dịch vụ nhưng số tiền nhận lại không đúng với thoả thuận trước đó. Đáng nói, chủ tài khoản zalo sau giao dịch cũng đã chặn tài khoản của anh nên không thể liên lạc được.
Để bảo đảm an toàn, người dân khi thực hiện giao dịch, trao đổi tiền nên vào ngân hàng, bởi nếu mua bán tiền trôi nổi rất dễ bị lừa mua phải tiền giả hoặc thiếu tiền. Ngoài ra, để ngăn chặn việc này, các cơ quan quản lý cần đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm đổi tiền tính phí.
Thiên Di
